Etter første brexit då Storbritannia sa farvel til Frankrike for 450 000 år sidan, tok dei med seg geologien frå Champagne. Klimaendringar er i ferd med å leggje til rette for boblevenlege druedyrketemperaturer i sør-England, og britisk musserande ypper seg mot storebror i sør.
Les meir “Bobl Britannia”
Eg er far din… Anten du er drue eller jediriddar, så kjem vi alle frå ein stad. Luke Skywalker i Star Wars oppdaga på dramatisk vis – i ei scene som antakeleg ville blitt klipt bort frå Tore på Sporet – opphavet sitt, medan Matthieu Barret fermenterer fortida. I Cornas har han ein liten parsell med dureza – «pappaen» til syrah – meir skulle det ikkje til for å laga seg fjollete ordspel og ein Darth Vader-variant av den etter kvart så kjende teddybjørn-etiketten.
Les meir “Je Suis Ton Père”
I ein region der det har vore dyrka chenin blanc sidan 800-talet, er Domaine Hüet med sine 90 år ein slags nykomar. I 1928 var det Le Haut-Lieu Victor Hüet kjøpte då vinhuset vart fødd. Sidan 1988 har garden vore driven biodynamisk. At chenin blanc er verdsstjerne i Loire, men arbeidshest i resten av verda seier antakeleg noko om kor allsidig drua er.
Les meir “Bruk Hüet!”
Om nokon ber deg ramsa opp dei store vinlanda i Europa er Romania neppe høgt på lista. Likevel har dei største vindruedyrkearealet i Aust-Europa og snuser på ditto femteplass for heile Europa. I riktig gamle dagar var søte Cotnari meir omtykt enn Tokaji og dei kan i tillegg skryta på seg ei vindrikkande befolkning – få prosent av produksjonen forlèt landet. Elles er nyare vinhistorie det vanlege: hardt råka av phylloxera på slutten av 1800-talet, gjenplanting av populistiske drueslag i staden for dei tradisjonelle.
Les meir “Bobler frå Balkan”
Med i praksis stengde grenser er det trøkk på Vinmonopolet sine nettsider, og då vinen eg hadde bestilt vart utsett for cancel culture og ikkje levert, antok eg det var Skynet avd. Vectura som hadde rota det til. Lett overraska oppdaga eg etter kvart at flaska levde som ein slags Schrödingers Chardonnay på lokalpolet mitt, både kansellert og i butikken på ein gong.
Medan situasjonen i Barcelona er ganske messi, så er det antakeleg meir givande å vitja andre stader i Catalonia…
Sumoll – stadeigen katalansk drue (med avleggjarar på Kanariøyene og i Andalucia) som er nær utrydda, først av phylloxera, så av meir populistiske drueslag. Handplukka frå 70 år gamle stokkar, økologiske prinsipp.
Les meir “Pardas Collita Roja 2014”
«Vi i Nattverden har vært dårlig, jeg vil si nesten sjokkerende dårlig, på å dekke toscansk vin», skreiv Heine. Dette må sjølvsagt bøtast på, og kva betre måte enn å dra til sjøs og gå i DOC ved Costa dell’Argentario? Halvanna mil utanfor Toscana-kysten ligg ei granittblokk med 1500 fastbuande, og mellom dei ein eksentrisk mattelærar turned vinbonde. Isola del Giglio er elles turistøya som fekk uønskt merksemd då cruiseskipet Concordia grunnstøytte, ei hending – dette skjer berre i Italia – der det rettslege etterspelet avslørte både kokainsmugling og kapteinen si elskerinne på brua.
Les meir “Toscansk skalkontakt”
Eg burde vita betre enn å rota rundt med obskure italienske druer – det er liksom så mykje enklare i tysktalande områder, der til dømes Kerner vart fødd i 1929. I Italia skifter druene namn mellom dalføra, og når ein trur ein har funne noko heilt nytt så syner det seg berre å vere Grenache med ei sexy adresse…
Les meir “Lønn for Strevi?”
Det hjelper liksom ikkje å ha verdsrekorden i vin (sjølv om Georgia er ueinig) når Sovjetunionen rota det til for jordbruket ditt. Armenia er eit av desse eldgamle, fillerista Kaukasus- vegkryssa i historia, utsett for folkemord av det Ottomanske riket, tvunge saman med Georgia og Aserbajdsjan som Den transkaukasiske sosialistiske føderative sovjetrepublikk, og omsider sjølvstendig stat igjen frå 1991. Oppi fjella prøver vinmakarar å sjonglera 6000 års tradisjon med koko druer og moderne innovasjon. Lukkast dei?
Les meir “Voskì in a teacup”
Alle gode lag treng arbeidshesten – som tar løpet tilbake i forsvar når stjerna mister ballen, som heller måker ballen over tribuna enn å prøva seg på ein piruett, som kontinuerleg gjer jobben sjølv om hen aldri vil få noko Ballon d’Or. I skuggen av kjendisane Pinot Noir og Chardonnay har Pinot Meunier fått denne rolla i Champagne. Drua dannar skot seint og modnar tidleg – ein verdifull eigenskap i ein kjøleg region – og tar med seg mjuk frukt til blandinga. Meunier står for 32 prosent av druedyrkinga i Champagne, vil drua klare seg åleine i flaska?
Les meir “Den andre Pinot-en”
Svært omtykt av Vatikanet under renessansen, hardt råka av phylloxera, gjenplanta med kommersielle drueslag, og etter kvart gjenfunne ei kjærleik til dei historisk tradisjonelle druesortane. Korsika har hatt sine ups & downs i vinhistoria.
Les meir “Clos to the Edge”
Du veit du som vinregion har litt pr-arbeid framfor deg når sjølv franskmennene trur du høyrer til Savoie. Like fullt har Bugey – klemt inn mellom Jura, Savoie og Rhone, med Lyon og Beaujolais i vest – sin eigen ferske AOC heilt sør i Jura-fjella. Druebruken syner pragmatisk nærleik til fleire regionar – Chardonnay, Gamay og Pinot Noir frå Burgund-sida, Mondeuse, Altesse og Jacquère frå dei alpine naboane. Topografisk har dei mykje til felles med Savoie, kan dei laga like god vin?
Les meir “Bugey Wonderland”
I kampen om kvifor konsumentane skal kjøpa akkurat den vinen når dei står i butikken, er det gjerne etiketten som er identitetsmarkøren, og her har vinverda utvikla ein særeigen semiotikk: naturvinprodusentar lar ungane teikna etikettane sine og får såleis fram kjensla av noko grunnleggjande og reint hjå oss (Single naturvinprodusentar kallar opp vinen etter gitarforsterkaren sin for å sjå bad-ass ut.), medan meir tradisjonsbærande produsentar har gjerne bilete av slottet og namnet på vinmarka for å syna kontinuitet og erfaring. Så har du dei som gjer radikale ting med innhaldet.
Les meir “Fumblin’ with the Blues”
Vinbønder sidan 1640, eige hus sidan 1808, og framleis i familien. Undervegs har Henriot-slekta delt kontor med Charles Heidsieck og kjellar med Veuve Clicquot, i dag produserer Henriot rundtom 1 million flasker i året, med hovudvekt på Chardonnay.
Les meir “Henriot Brut Millésimé 2008”
Russisk vin er ikkje kvardagskost i Noreg, russisk musserande på sjampanjemetoden er enno sjeldnare, men her er vi. I Taman (vi er heilt nord ved Svartehavet) har Kuban-Vino solrike dagar og eit område med 200 års druedyrkingshistorikk. Frå oppstarten i 1956 har ting verkeleg balla på seg, i dag produserer dei 56 milionar flasker vin årleg.
Les meir “Putin’ on the Ritz”